Historia
Początki w XVIII w.
Bractwa strzeleckie powstały w średniowieczu, aby uczyć mieszczan posługiwania się bronią na wypadek konieczności obrony murów miejskich. Polskie bractwa mają osiemsetletnią tradycję. W Poznaniu najstarsze bractwo strzeleckie powstało już w 1253 r. Do XVIII w. powstało 68 bractw strzeleckich w Wielkopolsce.
Nazwa „bractwo kurkowe” wywodzi się od łuczników, którzy ćwiczyli się w strzelaniu do kura, umieszczonego na drewnianej żerdzi. Ruch kurkowy w Kórniku i Bninie powstał w XVIII w. z inicjatywy Teofili Szołdrskiej Potulickiej, właścicielki miasteczek Bnin i Kórnik, znanej obecnie jako „Biała Dama”.
Na podstawie przywileju z dnia 9 stycznia 1745 roku króla Augusta III, osobnym wilkierzem powołano cechy strzeleckie (bractwa kurkowe zwane też konfraterniami) w Bninie (1745r.) i w Kórniku (1749 r.). Do dzisiaj zachował się oryginalny statut Bractwa Kurkowego w Kórniku, spisany na pergaminie z 1749 r., podpisany przez Teofilę Szołdrską Potulicką.
Oryginalny statut i oryginalna księga bractwa z Kórnika, 1749r.
Zabory i odzyskanie niepodleglości
W okresie zaborów, Wielkopolska znajdowała się pod zaborem pruskim, gdzie działalność gild strzeleckich była dozwolona i odbywały się regularne turnieje strzeleckie. Zaborca próbował je jedynie zgermanizować. Do dzisiaj zachowało się wiele dokumentów Bractwa Kurkowego w Kórniku z tego okresu, n.p. księgowość od 1867 do 1928 r. i protokolarz bractwa 1887-1928, jak również statut Bractwa Kurkowego w Bninie z 4 czerwca 1889 r.
W okresie międzywojennym bractwa prowadziły działalność patriotyczną. Jako przykład posiadamy pokwitowanie z 20 czerwca 1939 r. przekazania przez Bractwo Kurkowe w Kórniku na Fundusz Obrony Narodowej 70 srebrnych medali i żetonów. Bractwo kurkowe w Kórniku i bractwo kurkowe w Bninie w starej formie funkcjonowały do września 1939 r.
Po drugiej wojnie światowej władze komunistyczne zlikwidowały stowarzyszenia strzeleckie w Polsce i przejęły ich majątek, a pamiątki po bractwach kurkowych trafiały do muzeów. Bractwa kurkowe w Kórniku i w Bninie zostały zatem zlikwidowane.
Bractwo z Kórnika, 1926r.
Bractwo z Bnina, 1938r.
Przedwojenny pochód braci w Kórniku
Odnowienie bractwa w 1987 r.
Plany odnowienia ruchu brackiego w Kórniku powstały z inspiracji działacza społecznego dr Kazimierza Krawiarza już w 1983 r. Po wieloletnich staraniach 17 grudnia 1987 r. nastąpiła rejestracja stowarzyszenia w Urzędzie Miasta i Gminy w Kórniku. Pierwsze zawody strzeleckie, pomimo braku pozwolenia na posiadanie broni, odbyły się w Zielone Świątki w 1988 r.
Kórnicko-Bnińskie Bractwo Kurkowe to pierwsze strzeleckie Bractwo Kurkowe zarejestrowane w Polsce po drugiej wojnie światowej, które w swoim statucie miało wpisane „kultywowanie tradycji kurkowych”. Wszystkie nowopowstające bractwa w Polsce korzystały z materiałów opracowanych właśnie w Kórniku. W 1990 r. Kórnicko-Bnińskie Bractwo Kurkowe brało udział w reaktywowaniu Zjednoczenia Kurkowych Bractw Strzeleckich RP.
Kórnicko-Bnińskie Bractwo Kurkowe było również pionierem współpracy odnowionych polskich bractw kurkowych z ruchem kurkowym w Europie Zachodniej. W styczniu 1989 r., wspólne z braćmi z Krakowa nawiązaliśmy kontakt z Gildą Strzelecką z Helden-Paningen w Holandii. Wizyta braci z Helden w Polsce w lipcu tego samego roku zaowocowała nawiązaniem współpracy z Europejską Federacją Bractw Kurkowych (EGS), w wyniku czego bracia zostali zaproszeni jako goście na VIII Europejski Zjazd Bractw Strzeleckich w Valkenburgu aan de Geul w Holandii. W marcu 1990 r. Kórnicko-Bnińskie Bractwo Kurkowe zostało pełnoprawnym członkiem EGS.
Przez następne trzy dekady Kórnicko-Bnińskie Bractwo Kurkowe kontynuowało piękne tradycje kurkowe. W 2005 r. bractwo ukończyło budowę nowej siedziby, w skład której wchodzi własna strzelnica ze wszystkimi wymaganymi atestami bezpieczeństwa i do dzisiaj budzi podziw u braci kurkowych w Polsce oraz partnerów za granicą. W 2011 r. bractwo zorganizowało uroczystości na XX-lecie reaktywowania Zjednoczenia Kurkowych Bractw Strzeleckich RP – do Kórnika przybyło około 400 braci kurkowych z 45 bractw z całej Polski oraz delegacje z Niemiec, z Belgii oraz z europejskiej federacji EGS. W grudniu 2017 r. hucznie świętowaliśmy XXX-lecie odnowy naszego bractwa i z optymizmem patrzymy na dalsze lata działalności.
Pierwsze strzelanie o tytuł królewski, Kórnik 1988r.
Prezydent EGS gratuluje Kazimierzowi Krawiarzowi, 1989r.
20-lecie Zjednoczenia Bractw Strzeleckich RP, Kórnik 2011r.
Ważne daty z historii bractwa
| 1745 | Powołanie bractwa w Bninie |
| 1749 | Powołanie bractwa w Kórniku |
| 1939 | Bractwa kurkowe w Kórniku i w Bninie przerywają działalność |
| 1949 | Likwidacja stowarzyszeń strzeleckich w Polsce |
| 1987 | Odnowienie bractwa w Kórniku – jako dzisiejsze Kórnicko-Bnińskie Bractwo Kurkowe |
| 1990 | Reaktywacja Zjednoczenia Kurkowych Bractw Strzeleckich RP
Bractwo zostaje pełnoprawnym członkiem EGS |
| 2005 | Obecna siedziba bractwa w Skrzynkach zostaje oddana do użytku |
Po więcej informacji o naszej historii, przeczytaj naszą publikację Bractwo Kurkowe w Kórniku-Bninie (wydana w języku polskim, angielskim i niemieckim).